वट पूर्णिमा हा एक अत्यंत महत्त्वाचा सण आहे, जो मुख्यतः महाराष्ट्रात आणि भारताच्या इतर भागांमध्ये महिलांद्वारे साजरा केला जातो. या सणाची परंपरा आणि महत्त्व प्राचीन काळापासून सुरू आहे. वट पूर्णिमा हा सण विवाहित महिलांनी त्यांच्या पतींच्या दीर्घायुष्य आणि सौभाग्याची कामना करण्यासाठी साजरा केला जातो. चला, या सणाविषयी अधिक माहिती जाणून घेऊया.
वट पूर्णिमेचे महत्त्व
वट पूर्णिमा सणाचे मुख्य आकर्षण वडाचे झाड आहे. वडाच्या झाडाला पवित्र मानले जाते आणि त्याच्या मुळांमुळे ते स्थिरता आणि अखंडतेचे प्रतीक मानले जाते. या दिवशी महिलांनी वडाच्या झाडाभोवती दोरा गुंडाळून पूजा करावी, असे सांगितले जाते. वट पूर्णिमेचा सण सावित्री आणि सत्यवान यांच्या कथेवर आधारित आहे. सावित्रीने तिच्या पती सत्यवानच्या आयुष्याची यमराजाकडून परत मिळवून आणली होती. तिच्या निष्ठा आणि भक्तीमुळे तिला हे शक्य झाले.
वट पूर्णिमेची कथा (संक्षेप)
वट पूर्णिमेची कथा सावित्री आणि सत्यवान यांच्या अजरामर प्रेमावर आधारित आहे. सावित्री कुशावतीच्या राजा अश्वपति आणि राणी मलविका यांच्या मुलगी होती. सत्यवान हा वनवासी राजा द्युमत्सेन यांचा पुत्र होता. नारद ऋषींनी सावित्रीला सांगितले की सत्यवानाचे जीवन फक्त एका वर्षाचेच उरले आहे. हे ऐकूनही सावित्रीने सत्यवानाशी विवाह केला.
विवाहानंतर सावित्रीने सत्यवानाच्या आयुष्याचे रक्षण करण्यासाठी कठोर तपश्चर्या करण्याचे ठरवले. सत्यवानाचे जीवन संपायला काहीच दिवस उरले होते. एके दिवशी सत्यवान जेव्हा वनात लाकूड तोडण्यासाठी गेला, तेव्हा सावित्री त्याच्यासोबत गेली. सत्यवान अचानक अशक्त झाला आणि झाडाखाली झोपला. तेव्हा यमराज सत्यवानाचे प्राण घेण्यासाठी आले.
सावित्रीने यमराजाची स्तुती केली आणि सत्यवानाचे प्राण परत मागितले. यमराजाने तिला तीन वरदानांची संधी दिली. सावित्रीने पहिले वरदान मागितले की, तिच्या सासऱ्याचे राज्य आणि दृष्टि परत मिळावी. दुसऱ्या वरदानात तिने आपल्या पित्याला सौभाग्य मिळावे अशी इच्छा व्यक्त केली. तिसऱ्या वरदानात तिने सत्यवानाच्या मुलांना जन्म देण्याची इच्छा व्यक्त केली. यमराजाला तिच्या तिसऱ्या वरदानात सत्यवानाचे प्राण परत करणे भाग पडले.
सावित्रीच्या भक्तीने प्रभावित होऊन यमराजाने सत्यवानाचे प्राण परत केले आणि सत्यवान पुनः जिवंत झाला. सावित्रीच्या निष्ठा आणि प्रेमामुळे वट पूर्णिमेचा सण साजरा केला जातो.
वट पूर्णिमेचे फायदे
- पतीच्या दीर्घायुष्याची कामना: वट पूर्णिमेच्या व्रतामुळे पतीच्या दीर्घायुष्याची कामना केली जाते.
- वैवाहिक सौहार्द वाढवणे: या दिवशी केलेल्या उपवास आणि पूजा पती-पत्नीमधील प्रेम आणि सौहार्द वाढवतात.
- धार्मिक पुण्य मिळवणे: वट पूर्णिमेच्या व्रतामुळे महिलांना धार्मिक पुण्य मिळते.
- परिवारात समृद्धी: व्रतामुळे कुटुंबात समृद्धी येते, असे मानले जाते.
वट पूर्णिमेच्या दिवशी महिलांनी काय करावे?
वट पूर्णिमा हा सण विवाहित महिलांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. या दिवशी महिलांनी काही विशिष्ट विधी आणि परंपरा पाळतात. खालीलप्रमाणे वट पूर्णिमेच्या दिवशी महिलांनी काय करावे ते दिलेले आहे:
सकाळी लवकर उठून स्नान करावे: महिलांनी सकाळी लवकर उठून स्नान करावे आणि शुद्ध वस्त्र परिधान करावीत.
व्रताचे पालन: या दिवशी विवाहित महिलांनी उपवास करावा. काही महिलांनी फक्त फळाहार करावा तर काहींनी पूर्ण उपवास धरावा.
वडाच्या झाडाची पूजा:
- वडाच्या झाडाच्या भोवती पवित्र धागा (धोतर) गुंडाळावा.
- झाडाच्या मुळांवर जल अर्पण करावे.
- झाडाला फुल, अक्षता आणि कुमकुम अर्पण करावे.
- हळद-कुंकवाने वडाच्या झाडाची पूजा करावी.
- वट सावित्रीच्या पवित्र कथेचे वाचन किंवा श्रवण करावे.
सावित्रीची कथा ऐकणे: महिलांनी सावित्री आणि सत्यवान यांच्या कथेचे श्रवण करावे. या कथेचे श्रवण केल्याने निष्ठा आणि भक्तीचे महत्व समजते.
मंगळसूत्र बदलणे: काही ठिकाणी महिलांनी आपल्या मंगळसूत्राची पूजा करावी आणि त्यातील धागा बदलावा.
सामाजिक सहभाग: महिलांनी एकत्र येऊन समूहाने पूजा करावी आणि वट पूर्णिमेच्या व्रताचा आनंद साजरा करावा.
पतीचे आशीर्वाद घेणे: उपवास पूर्ण झाल्यावर महिलांनी आपल्या पतीचे आशीर्वाद घ्यावेत.
धर्मकार्य आणि दान: महिलांनी धर्मकार्य करावे आणि गरजू लोकांना दान द्यावे. यामुळे धार्मिक पुण्य मिळते.
वट पूर्णिमेच्या दिवशी केलेल्या या विधींमुळे महिलांच्या वैवाहिक जीवनात आनंद आणि सौहार्द वाढते. त्यांच्या पतीचे दीर्घायुष्य आणि कुटुंबाची समृद्धी यासाठी या परंपरा महत्त्वपूर्ण मानल्या जातात.
निष्कर्ष
वट पूर्णिमा हा सण भारतीय संस्कृतीतील एक महत्त्वाचा आणि पवित्र सण आहे. या दिवशी महिलांनी वडाच्या झाडाची पूजा करून आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्याची कामना करावी. या सणामुळे वैवाहिक जीवनात आनंद आणि सौहार्द वाढते.
ReachLovenHeal Pvt Ltd , Pune, Maharashtra, India.
Lovenheal Reiki healing Center in Pune is one of the best places for Reiki healing in India. The center offers Reiki training, healing sessions, and workshops. It has a team of experienced Reiki masters who have helped many people heal from various ailments. The center also offers distance healing for people who cannot visit in person.
Lovenheal Reiki healing Center in Pune is experienced Reiki practitioners who provide healing sessions to clients. Lovenheal also offers Reiki training for those who want to learn this technique.
The team of Reiki masters at the center is dedicated to helping clients achieve physical, emotional, and spiritual balance.
Contact Info:
Phone No:
+91-8484000268
Vat Purnima festival,
Significance of Vat Purnima,
Vat Purnima rituals,
Vat Purnima 2024,
Vat Purnima story,
Savitri and Satyavan legend,
Vat Purnima fasting tips,
Banyan tree significance,
How to celebrate Vat Purnima,
Vat Purnima puja thali,
Vat Purnima benefits,
Traditional Vat Purnima attire,
Vat Purnima prayers,
Vat Purnima observance guide,
Spiritual benefits of Vat Purnima,
Health benefits of Vat Purnima,
Vat Purnima for married women,
Vat Purnima for unmarried women,
Family involvement in Vat Purnima,
Vat Purnima cultural significance
